Η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Προσβασιμότητα (European Accessibility Act – EAA) είναι μια οδηγία της Ε.Ε. (2019/882) που θεσπίζει υποχρεωτικές ελάχιστες προδιαγραφές προσβασιμότητας σε διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες. Με απλά λόγια, η EAA στοχεύει ώστε άτομα με αναπηρίες (και εν μέρει οι ηλικιωμένοι) να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε αγαθά και ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Για παράδειγμα, απαιτεί βασικά προϊόντα και υπηρεσίες – όπως τηλέφωνα, υπολογιστές, ηλεκτρονικά βιβλία, τραπεζικές υπηρεσίες, επικοινωνίες κ.ά. – καθίστανται προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρίες. Στο ψηφιακό περιβάλλον που περιλαμβάνει υποχρεωτικά και το ηλεκτρονικό εμπόριο (e-shop), ιστοσελίδες, εφαρμογές κινητών κ.ά. ώστε να διευκολύνονται οι χρήστες με αναπηρίες.
Η οδηγία εγκρίθηκε το 2019 και βάσει της έχει οριστεί ότι θα τεθεί πλήρως σε ισχύ τον Ιούνιο 2025. Παράλληλα, τα κράτη-μέλη είχαν προθεσμία έως τις 28 Ιουνίου 2022 για να ενσωματώσουν τη σχετική νομοθεσία στο εθνικό τους δίκαιο. Στην Ελλάδα, αυτή η διαδικασία μεταφοράς δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί πλήρως, γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε πρόσφατα σχετική προειδοποίηση. Από 28 Ιουνίου 2025 και μετά όλα τα νέα ή εκσυγχρονισμένα προϊόντα και υπηρεσίες θα πρέπει να πληρούν τους κανόνες της EAA.
Ποιοι επηρεάζονται από την EAA
H EAA επηρεάζει ευρεία γκάμα ιστοσελίδων και ψηφιακών εφαρμογών. Συγκεκριμένα, καλύπτει όλα τα εταιρικά και δημόσια site και e-shop, καθώς και συναφείς εφαρμογές κινητών και συστήματα πληρωμών/διαδικτυακών συναλλαγών. Με λίγα λόγια, κάθε επιχείρηση που διαθέτει ηλεκτρονικό κατάστημα ή εταιρική ιστοσελίδα οφείλει να τηρεί τις νέες απαιτήσεις. Πρακτικά, αναμένεται να ελεγχθούν ο σχεδιασμός και το περιεχόμενο των sites, ώστε να μπορούν να τα χρησιμοποιούν άτομα με προβλήματα όρασης, ακοής, κινητικά ή άλλες δυσκολίες.
Βασικές υποχρεώσεις (WCAG, EN 301 549)
Οι ιδιοκτήτες ιστοσελίδων/e-shop πρέπει να εφαρμόζουν διεθνή πρότυπα προσβασιμότητας. Συγκεκριμένα, η οδηγία ορίζει ότι για πλήρη συμμόρφωση απαιτείται υιοθέτηση των WCAG 2.1 (επίπεδο AA) και του ευρωπαϊκού προτύπου EN 301 549. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι σε όλες τις εικόνες πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικά κείμενα (alt text) για χρήστες με προβλήματα όρασης, τα βίντεο πρέπει να έχουν υπότιτλους και ηχητική περιγραφή, και η πλοήγηση σε όλο το site να μπορεί να γίνει εξολοκλήρου με το πληκτρολόγιο (χωρίς χρήση ποντικιού). Ακόμα, απαιτείται επαρκής χρωματική αντίθεση (τουλάχιστον 4.5:1 για κείμενο/φόντο) ώστε το κείμενο να είναι ευδιάκριτο, καθώς και χρήση των ετικετών ARIA & landmarks για να μπορούν τα εργαλεία ανάγνωσης οθόνης να αναγνωρίζουν εύκολα τη δομή της σελίδας. Επιπλέον, κάθε ιστοσελίδα πρέπει να διαθέτει δημόσια «Δήλωση Προσβασιμότητας» (accessibility statement), όπου αναφέρεται το επίπεδο συμμόρφωσης της σελίδας στα πρότυπα (π.χ. WCAG 2.1 AA) και δίνονται οδηγίες για το πώς μπορεί ένας χρήστης να υποβάλλει παράπονο ή πρόταση βελτίωσης.
Βασικά βήματα για συμμόρφωση περιλαμβάνουν: (α) έλεγχο (audit) με εργαλεία (π.χ. axe, Lighthouse) και με πραγματικούς χρήστες/οργανώσεις ΑμεΑ, (β) υλοποίηση διόρθωσης κώδικα (HTML/CSS/JS) ώστε να είναι WCAG-συμβατός (π.χ. προσθήκη alt, ARIA), και (γ) σύνταξη και ανάρτηση της δήλωσης προσβασιμότητας. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ότι το site είναι αντιληπτό, λειτουργικό, κατανοητό και ανθεκτικό για όλους.
Κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης
Η αδράνεια στην εφαρμογή της οδηγίας μπορεί να επισύρει σοβαρές κυρώσεις. Σύμφωνα με νομικές εκτιμήσεις και οδηγίες, οι εθνικές αρχές έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν διοικητικά πρόστιμα που φτάνουν μέχρι και δεκάδες χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και τη βαρύτητα της παράβασης. Επιπλέον, μπορεί να ζητηθεί η απενεργοποίηση του μη προσβάσιμου τμήματος της ιστοσελίδας (π.χ. e-shop), ή ακόμα και η δημόσια ειδοποίηση και απαγόρευση διάθεσης των σχετικών υπηρεσιών. Το κόστος μιας τέτοιας μη συμμόρφωσης δεν είναι μόνο οικονομικό – η εταιρεία ρισκάρει και εικόνα, καθώς τα ΜΜΕ συχνά αναφέρουν περιπτώσεις επιχειρήσεων που επικρίνουν για «αποκλεισμό χρηστών» και τη μη προσβασιμότητα.
Παράλληλα, η επένδυση στην προσβασιμότητα έχει και οφέλη: ανοίγει την επιχείρηση σε ένα μεγάλο μέρος του κοινού (άτομα με αναπηρία και ηλικιωμένους), ευθυγραμμίζει τη σελίδα σας με διεθνείς κανονισμούς (π.χ. Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα ΑμεΑ) και συχνά βελτιώνει και την εμπειρία χρήστη για όλους τους επισκέπτες. Επιπλέον, σε αρκετές χώρες έχουν ήδη επιβληθεί σοβαρά πρόστιμα σε εταιρείες με μη προσβάσιμα site, γεγονός που δείχνει την αυστηρότητα ελέγχων που πρόκειται να εφαρμοστούν.
| Θέμα | Λεπτομέρειες |
|---|---|
| Πρότυπα προσβασιμότητας | WCAG 2.1 AA και EN 301 549 (π.χ. alt text σε εικόνες, υπότιτλοι σε βίντεο, πλοήγηση με πληκτρολόγιο, αντίθεση χρωμάτων, ARIA landmarks). |
| Δήλωση Προσβασιμότητας | Υποχρεωτική ανάρτηση στο site, όπου αναφέρεται το επίπεδο συμμόρφωσης και διαδικασία υποβολής παραπόνων (accessibility statement). |
| Προθεσμία Εφαρμογής | 28 Ιουνίου 2025: η ημερομηνία έναρξης ισχύος των νέων κανόνων (το κράτος-μέλος θα ελέγχει όλα τα sites από αυτή την ημερομηνία). |
| Μεταφορά οδηγίας | 28 Ιουνίου 2022: λήξη προθεσμίας μεταφοράς της EAA στην εθνική νομοθεσία (στην Ελλάδα εκκρεμεί). |
| Κυρώσεις | Πρόστιμα έως δεκάδες χιλιάδες ευρώ, «κοκκίνισμα» των παραβάσεων με δημόσια ανακοίνωση, και/ή προσωρινή απενεργοποίηση του μη συμμορφωμένου τμήματος. |
Λάβετε δράση εγκαίρως – Επικοινωνήστε με ειδικούς στην προσβασιμότητα
Μη χάνετε χρόνο καθώς πλησιάζουν οι ημερομηνίες εφαρμογής. Επικοινωνήστε σήμερα με ειδικούς στην προσβασιμότητα ιστοσελίδων για δωρεάν αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης της σελίδας/e-shop σας. Η ομάδα μας προσφέρει πλήρη έλεγχο συμμόρφωσης (audit) και αναβάθμιση κάθε ψηφιακού προϊόντος σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Με τη βοήθειά μας, η ιστοσελίδα σας θα γίνει φιλική σε όλους τους χρήστες – αποφεύγοντας πρόστιμα και ενισχύοντας την αξιοπιστία της επιχείρησής σας. Επικοινωνήστε άμεσα για να εξασφαλίσετε την πλήρη προσβασιμότητα του site σας και να παραμείνετε μπροστά από τον ανταγωνισμό!
